27 Mart 2017 Pazartesi

"Tüm Yaşam Bir Rüyadır"



"Barok dönemi politik açıdan da pek çok karşıtlık barındıran bir dönemdi.. Birincisi, Avrupa'da savaşlar oluyordu. Bunlardan en kötüsü 1618'den 1648'e dek süren "otuz yıl savaşları" idi...

    - Neden savaşıyorlardı?
    - Öncelikle Protestanlık ve Katoliklikti savaşan. Ama politik gücü ele geçirmek de savaşların önemli bir nedenini oluşturuyordu. 
    - Lübnan'daki gibi yani...
- 17. yüzyıla damgasını vuran bir başka şey de sınıf farklılıklarıydı. Fransız soyluları ve Versailles Saray'ından bahsedildiğini duymuşsundur. Buna karşılık halkın sefaletinin ne boyutlara varmış olduğunu da biliyor musun bilmem. Her türlü ihtişam gösterisi güç gösterisinin bir yansımasıdır. 

(...)

    - Shakespeare de Barok döneminde mi yaşadı?
    - Shakespeare en önemli tiyatro eserlerini 1600 yıllarında yazdı. Bu yanıyla biraz Rönesans, biraz da Barok dönemine aitti. Onun eserlerinde dahi yaşamın tiyatroya benzetildiğini görebiliriz. Birkaç örnek duymak ister misin?
    - Seve seve.
    - "As you like it" adlı eserinde şöyle diyor.

Tüm dünya bir sahnedir
yalnızca birer oyuncu olan kadınlarla erkeklerin
sahneye girip çıktığı. Ve tek bir insanın
ömrü boyunca pek çok rol oynadığı.

"Macbeth"de de şöyle der:

Gezinen bir gölgedir hayat, gariban bir aktör
sahnede bir ileri bir geri saatini doldurur
ve sonra duyulmaz olur sesi, bir masaldır
gürültücü bir salağın anlattığı
ki yoktur hiçbir anlamı.

   - Çok da karamsarmış!
   - Ama yaşamın kısalığıydı onu ilgilendiren. Shakespeare'in en bilinen sözünü duymuşsundur belki...
   - "To be or not to be - that is the question."
   - Evet, Hamlet'di böyle söyleyen. Bugün buradayız, yarın yokuz.
   - Sağol, daha fazla söylemesen de olur!
   - Yaşamı tiyatroya benzetmediği zaman rüyaya benzetiyordu Barok dönemi şairi. Shakespeare'de de karşımıza çıkar bu: "Rüyaların yapıldığı maddeden yapılmayız biz ve uykuyla çevrilidir küçücük hayatımız..."
   - Ne şiirsel!
   - 1600 yılında doğmuş, İspanyol şairi Calderon, "Yaşam Bir Rüyadır" adlı bir tiyatro eseri yazmıştır. Burada şöyle der: "Hayat nedir? Bir delilik. Hayat nedir? Bir yanılsama, bir gölge, bir masal... Ve en önemli şeyin bile bir değeri yoktur, çünkü tüm yaşam bir rüyadır ve rüyalar da yalnızca, rüya..."
    - Haklı olabilir. Okulda bir piyes okumuştuk. Adı "Dağdaki Jeppe" idi.
    - Evet, Ludvig Holberg'in bir eseri. Ludvig Holberg, İskandinavya'da Barok döneminden Aydınlanma Çağına geçişi temsil eden önemli bir kişilikti.

    - Jeppe bir hendekte uyuya kalır... uyandığında kendini baronun yatağında bulur. O zaman yoksul bir köylü olduğunu rüyasında gördüğünü sanır. Sonra yeniden uykuya daldığında onu yeniden hendeğe taşırlar. Bu sefer de uyandığında rüyasında baron olduğunu gördüğünü sanır.

    - Holberg bu motifi Calderon'dan aldı, Calderon ise "1001 Gece Masalları"ndan. Ancak yaşam ve rüya benzetmesine tarihte çok daha önce, örneğin Hindistan ve Çin'de rastlarız.Çinli bilge Chuangtze şöyle der: Bir kere rüyamda kelebek olduğumu gördüm. Şimdi artık rüyasında kelebek olduğunu gören Chuangtze miyim, yoksa rüyasında Chuangtze olduğunu görmekte olan bir kelebek miyim bilmiyorum.

    - Neyin doğru olduğunu bilmek kolay değil." Sofi'nin Dünyası, Jostein Gaarder, sf:258

Dolayısıyla...

Bugün 27 Mart...

Dünya Tiyatrolar Günü kutlu olsun...



Sevgi ve saygılarımla!


"Haksızlık Karşısında Susan Dilsiz Şeytandır" Hz. Muhammed (A.S.)

3 yorum:

  1. As you like it..(Size Nasıl Geliyorsa /Nasıl Hoşunuza Giderse /Beğendiğiniz Gibi) William Shakespeare,in ünlü komedi oyunlarından biridir..Yazarın ünlü repliği "Dünya bir sahnedir ve biz de oyuncuları" bu oyunda geçmektedir. (https://tr.wikipedia.org/wiki/Size_Nas%C4%B1l_Geliyorsa) Dünya tiyatrolar gününüz kutlu olsun Tülay hocam..




    YanıtlaSil
  2. Dunya tıyatrolar gunumuz kurlu olsun 😊

    YanıtlaSil
  3. Tiyatro. Doğru bir yaklaşım . Lakin kaç tiyatro salonu kaldı? Kaçı kapandı?

    YanıtlaSil